Idealna dieta w hipoglikemii reaktywnej. Czy dieta ketogenna jest zalecana?

Hipoglikemia reaktywna i dieta przy tym schorzeniu - dziś kolejny wpis na specjalne życzenie czytelników. Jaka dieta jest najlepsza w przypadku osób z hipoglikemią reaktywną? Czy dieta ketogenna jest zalecana? Sprawdźmy!

Zaburzenia gospodarki węglowodanowej to plaga XXI wieku. Czynniki, które zwiększają ryzyko ich wystąpienia to przede wszystkim nieprawidłowy styl życia, niezbilansowana dieta bogata w cukry proste, brak aktywności fizycznej czy stres. 

Hipoglikemia reaktywna

Hipoglikemia reaktywna została po raz pierwszy opisana przez Seale Harrisa w roku 1924 jako schorzenie następujące po insulinooporności i hiperinsulinemii. To schorzenie, które objawia się obniżeniem stężenia glukozy we krwi. Towarzyszą mu objawy niedocukrzenia, które pojawiają się po 3-5h po posiłku u osób nie będących cukrzykami (Hall i in., 2020). 

Jak zdiagnozować hipoglikemię reaktywną?

Hipoglikemia reaktywna przez fakt, że występuje wiele nieswoistych i różnych objawów jest często błędnie diagnozowana u pacjenta. Wywiad żywieniowo-objawowy, a także analiza trybu życia powinna być główną podstawą do diagnozy. Nie ma jednoznacznie ustalonego progu poziomu cukru we krwi od którego definiuje się hipoglikemię, niektórzy podają od 40 do 70mg/dl. Aby można było mówić o hipoglikemii reaktywnej należy spełnić kryteria tzw. triady Wipple'a:

• spadek stężenia glukozy w surowicy krwi
• wystąpienie objawów świadczących o niedocukrzeniu
• ustąpienie symptomów niedocukrzenia po spożyciu posiłku

Często przeprowadza się testy obciążenia glukozą, aby wykreślić profile glikemii i insulinemii (Hall i in., 2020). 

Objawy hipoglikemii reaktywnej

• niepokój, drżenie rąk, 
• wzmożona potliwość,
• kołatanie serca, bladość, nerwowość, 
• wzrost ciśnienia tętniczego,
• zaburzenia orientacji, zaburzenia mowy, 
• upośledzenie ostrości widzenia, 
• pogorszenie pamięci i koncentracji, omdlenia
• przewlekłe zmęczenie
• bóle głowy, depresja i stany lękowe (Hall i in., 2020)

U kogo może wystąpić hipoglikemia?

• u osób z nieprawidłową dietą/stylem życia
• u osób przepracowujących się
• u osób żyjących w chronicznym stresie
• u osób z nadwagą/otyłością
• u osób z IO i hiperinsulinemią oraz stanem przedcukrzycowym
• u osób po zabiegach w obrębie układu pokarmowego i u osób z problemami gastrologicznymi
• u osób po gastrektomii, wagotomii, pyloroplastyce, resekcji przełyku lub żołądka, 
• u osób z wrzodami żołądka
• u osób z nieprawidłową perystaltyką jelit
• u osób z zaburzeniami pracy hormonu GLP-1
• u osób z glukozurią nerkową (często jako wynik stosowania leków hormonalnych lub innych)
• u osób z nieprawidłową sekrecją glukagonu
• u osób z nadmierną kolonizacją Helicobacter pylori (Hall i in., 2020) 

Dieta przy hipoglikemii reaktywnej

Dieta to kluczowy element w procesie leczenia. Należy zadbać nie tylko o kompozycję posiłków, ale również ich regularność, aby zapobiec epizodom niedocukrzenia (Hall i in., 2020). Aktualnie brak wytycznych modelu żywienia. Indywidualne podejście to najlepsze rozwiązanie w postępowaniu dietetycznym. Najczęściej zalecane są diety o niskim indeksie i ładunku glikemicznym, które korzystnie wpływają na stężenie glukozy i insuliny po posiłku. Posiłki powinny być zbilansowane i bogate w błonnik oraz węglowodany o niskim ładunku glikemicznym, a także białko i zdrowy tłuszcz. Powinny być spożywane regularnie w odstępach około 3 godziny. Posiłki nie mogą być zbyt duże, a pomiędzy nimi nie powinny być spożywane słodkie soki, napoje czy inne wysokocukrowe przekąski. Również używki takie jak alkohol i tytoń powinny być ograniczone (Hall i in., 2020).

Dieta obejmuje:

• równo rozłożone posiłki pod kątem węglowodanów, objętości i kalorii
• regularne posiłki (przekąski ujęte jako posiłek, a nie podjadanie) w równych odstępach, najlepiej 3 godzinnych
• brak okresów postów
• dobra podaż błonnika
• dobra kompozycja posiłków: obecne węglowodany złożone o niskim ładunku glikemicznym, dobra porcja pełnowartościowego białka, zdrowe kwasy tłuszczowe
• ograniczenie używek, słodyczy, niezdrowych fastfoodów

Dieta ketogenna jako rozwiązanie?

Niestety nie. Na dziś dzień hipoglikemia reaktywna jest oficjalnie przeciwwskazaniem do diety ketogennej (mówimy głównie o klasycznej odmianie - adaptacji i diety ketogennej po adaptacji) (Watanabe i in., 2020). Naukowcy wciąż wyrażają obawy o stosowanie tej diety zarówno w przypadkach hipoglikemii w cukrzycy typu 1 jak i hipoglikemii reaktywnej oraz każdej innej hipoglikemii, która nie ma zdiagnozowanej podstawy. Silne ograniczenie spożycia węglowodanów może silnie pogorszyć epizody niedocukrzenia i zwiększyć ich ilość, co grozi pogorszeniem stanu zdrowia, omdleniami, bezustannym stanem zmęczenia itp.

Jeśli nie pamiętasz - sprawdź proszę przeciwskazania do diety ketogennej tutaj [KLIK].

CIEKAWOSTKA: Spadek cukru w trakcie treningu a hipoglikemia reaktywna - nie myl pojęć!

Warto umieć odróżnić epizod niedocukrzenia w hipoglikemii reaktywnej od tego na czczo/podczas treningu. U osób bardzo aktywnych poziom cukru może spaść w trakcie długotrwałego i intensywnego treningu nawet do 30-50mg/dl. Szczególnie przy braku nawodnienia, elektrolitów i w zależności od posiłku przed treningowego. Jeśli epizod niedocukrzenia około treningowy powtarza się - należy wykonać diagnostykę lekarską (Hall i in., 2020).

Podsumowanie: Hipoglikemia nie jest łatwa do okiełznania, ale prawidłowa diety i poprawki w stylu życia - dają ogromne efekty w procesie leczenia nawet bez stosowania leków (ale zawsze we współpracy ze specjalistą!). Zmiana diety na dietę bardzoniskowęglowodanową może okazać się katastroficzna w skutkach. Dietetycy nie powinni wyrażać zgody na dietę ketogenną u osób z hipoglikemią bez diagnozy czy z hipoglikemią reaktywną i w takich przypadkach zawsze wspomagamy zdrowie dietą lowcarb, nieketogenną. 

Literatura

Marianna Hall, Magdalena Walicka, Iwona Traczyk, Hipoglikemia rekatywna jako choroba xxi wieku w ujęciu interdyscyplinarnym reactive hypoglycemia – an interdisciplinary approach of the disease of xxi century,Wiadomości Lekarskie 2020, tom LXXIII, nr 2

Watanabe M., Tuccinardi D., Ernesti I., et al. Scientific evidence underlying contraindication to the ketogenic diet: An update. Obesiti Reviews, 2020, 21: e3053.

Miłej lektury!

Zapraszam na stronę na Facebook'u tutaj [kliknij i wejdź].

Jeśli zechcesz - możesz mnie także wesprzeć przez Patronite tutaj [klik].

****************************************************************

Udostępniajcie jeśli macie ochotę! :)

Bardzo proszę o uszanowanie mojego autorstwa do zdjęć i przepisów :)
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Art. 78. 1.